Czas Past Simple

Z tego artykułu dowiesz się jak tworzyć Past Simple oraz kiedy go stosować. Poznasz typowe określenia dla tego czasu i nauczysz się tworzyć drugą formę czasownika.

Budowa czasu Past Simple

Czas Past Simple to czas przeszły prosty. Używamy go do mówienia o przeszłości – o tym, co wydarzyło się wczoraj, w zeszłym miesiącu czy kilka lat temu. Np. „Wyjechali w piątek”, „Kupiłem gitarę”, „W zeszłym roku byliśmy na wakacjach w Hiszpanii”.

Zdanie twierdzące w czasie Past Simple

podmiot + druga forma czasownika

Zdanie twierdzące składa się z podmiotu i drugiej formy czasownika, czyli czasownika z końcówką –ed. Spójrzmy na przykład:

I opened the window.

Otworzyłem okno.

Po podmiocie (tutaj jest to I) mamy czasownik „opened” z końcówką -ed. W każdej osobie schemat jest identyczny:

She opened the window.	Ona otworzyła okno.
They opened the window.	Oni otworzyli okno.

Odmieńmy przez wszystkie osoby czasownik wait – czekać.

I waited.	Ja czekałem/czekałam.
You waited.	Ty czekałeś/czekałaś.
She waited.	Ona czekała.
He waited.	On czekał.
It waited.	Ono czekało.
We waited.	My czekaliśmy/czekałyśmy.
You waited.	Wy czekaliście/czekałyście.
They waited.	Oni czekali/one czekały.

Końcówkę –ed dodajemy, jeśli czasownik jest regularny. Jeśli czasownik jest nieregularny, nie dodajemy żadnej końcówki. Zmienia się wtedy cała forma czasownika. Tych form trzeba nauczyć się na pamięć.

Przykładem nieregularnego czasownika jest go (iść). Druga forma go to went.
I went. – Poszedłem.
We went. – My poszliśmy.

Porównajmy:

czasownik regularny	czasownik nieregularny
podmiot + czasownik z -ed	podmiot + nieregularna forma
I waited.	I went.

Skąd mamy wiedzieć, czy czasownik jest regularny czy nieregularny? Niestety nie można tego po niczym poznać. Pozostaje nauczyć się czasowników nieregularnych, a w razie wątpliwości zajrzeć do słownika – forma nieregularna będzie podana na górze hasła.

Pytanie w czasie Past Simple

Did + podmiot + czasownik w pierwszej formie

Tutaj, tak jak w przeczeniu, w każdej osobie jest tak samo. Pytanie zaczynamy od did, potem dodajemy podmiot, a po nim czasownik w pierwszej formie. Tu znowu nie trzeba się zastanawiać, czy czasownik jest regularny czy nieregularny.

Did you see him?	Czy widziałeś go?
Did he know?	Czy on wiedział?
Did they tell you?	Czy oni ci powiedzieli?

Pytania szczegółowe
Pytania szczegółowe to takie, które zaczynają się od dlaczego, kiedy, gdzie, jak, ile. Schemat tworzenia takich pytań jest taki sam jak powyżej, tylko na początku dodajemy np. „dlaczego”.

Why + did + podmiot + czasownik w pierwszej formie

Why did you quit your job?	Dlaczego rzuciłeś pracę?
When did they go?	Kiedy oni poszli?
Where did you buy that dress?	Gdzie kupiłaś tę sukienkę?
How much did you pay?	Ile zapłaciłeś?

Short answers – krótkie odpowiedzi

Yes, I did.	Tak.
Yes, you did.	Tak.
Yes, she did.	Tak.
Yes, he did.	Tak.
Yes, it did.	Tak.
Yes, we did.	Tak.
Yes, you did.	Tak.
Yes, they did.	Tak.

No, I didn’t.	Nie.
No, you didn’t.	Nie.
No, she didn’t.	Nie.
No, he didn’t.	Nie.
No, it didn’t.	Nie.
No, we didn’t.	Nie.
No, you didn’t.	Nie.
No, they didn’t.	Nie.

Tworzenie drugiej formy czasownika

Czasowniki regularne
Jeśli czasownik jest regularny, wystarczy dodać końcówkę –ed, aby utworzyć drugą formę dla czasu Past Simple.

rain – rained
ask – asked
jump – jumped
watch – watched
laugh – laughed

Zasady pisowni:

1. Jeśli czasownik jest zakończony na jedną samogłoskę, na którą pada akcent, a po niej jest spółgłoska, to trzeba podwoić ostatnią literę, czyli tę spółgłoskę na końcu:

   jedna samogłoska + spółgłoska

   stop – stopped (czasownik jest zakończony na –op, czyli samogłoskę i spółgłoskę, dlatego trzeba podwoić ostatnią literę.)
   plan – planned

   Zasada ta nie dotyczy x, y, w oraz czasowników zakończonych na dwie samogłoski + spółgłoskę, np.:

   need – needed – tutaj nie obowiązuje zasada podwojenia spółgłoski, bo przed „d” mamy dwie samogłoski – „ee”.
   snow – snowed – tutaj też nie podwajamy spółgłoski, mimo że czasownik kończy się na samogłoskę i spółgłoskę (-ow).

2. Jeśli czasownik jest zakończony na –y, a przed tym „y” jest spółgłoska, to „y” zmieniamy na „i”, a następnie dodajemy –ed.

   try – tried
   carry – carried

3. Do czasowników zakończonych na –e dodajemy tylko –d, a nie –ed.

   taste – tasted
   waste – wasted
   smile – smiled

Czasowniki nieregularne
Czasowniki nieregularne mają swoje własne formy, których trzeba niestety nauczyć się na pamięć. Drugą formę znajdziemy w drugiej kolumnie tabelki z czasownikami nieregularnymi. Taka tabelka powinna znajdować się w każdym podręczniku na końcu.

Po czym poznać, że czasownik jest regularny albo nieregularny? Nie ma żadnej zasady, która pozwala to odróżnić. Pozostaje nauczyć się na pamięć czasowników nieregularnych. W razie wątpliwości należy sprawdzić w słowniku, jaka jest druga forma – są one podane na początku hasła.

Więcej na ten temat znajdziesz w artykule Czasowniki nieregularne.

Zastosowanie czasu Past Simple

1. Czynności, które zakończyły się w przeszłości
   Możemy dodać tu jakieś określenie czasowe, np. wczoraj, w 2001 roku, jednak nie trzeba, jeśli ze zdania i tak wynika, że czynność miała miejsce w przeszłości.

   Last summer I was in Rome.	Ubiegłego lata byłem w Rzymie.
   Tom saw a huge rat in the attic.	Tom zobaczył wielkiego szczura na strychu.

2. Czynności, które powtarzały się w przeszłości, dawne nawyki i zwyczaje
   

   Did you see Anne every day?	Widywałeś Anne codziennie?
   I went to France four times last winter.	Zeszłej zimy jechałam do Francji cztery razy.

3. Sekwencja czynności
   Czynności, które nastąpiły jedna po drugiej.

   I got up at six o’clock, had breakfast and went to work.

   Wstałem o szóstej, zjadłem śniadanie i poszedłem do pracy.

4. W mowie zależnej
   Czas Present Simple w mowie zależnej zmienia się na Past Simple.

   He told me he was very surprised.

   Powiedział mi, że był bardzo zaskoczony.

   Więcej na ten temat w dziale: mowa zależna.

5. W konstrukcjach „if only” oraz „wish”
   Dokładne omówienie w artykule „Konstrukcja wish” i „Konstrukcja if only”.

6. Drugi okres warunkowy i okresy mieszane
   

   If I were you, I wouldn’t buy it.

   Na twoim miejscu nie kupiłbym tego.

   Więcej o tym zastosowaniu Past Simple znajdziesz artykule Okresy warunkowe.

Yesterday I went to work.	Wczoraj poszedłem do pracy.
I saw them three days ago.	Widziałam ich trzy dni temu.

I didn’t went shopping because I didn’t have much time.

Nie poszłam na zakupy, bo nie miałam za wiele czasu.

Did you visit Mary last week?	Czy odwiedziłeś Mary w zeszłym tygodniu?
Did he get up early?	Czy wstał wcześnie?
What did you see?	Co zobaczyłeś?
Why did you ask me, not them?	Dlaczego zapytałaś mnie, a nie ich?

Częste błędy związane z Past Simple

• I didn’t watched TV. – używanie drugiej formy w przeczeniu i pytaniu. Tylko w zdaniu twierdzącym pojawia się druga forma.
• I runned. – dodawanie –ed do czasowników nieregularnych.
• I plaied. Zamiast I played. – zamienianie „y” na „i” w każdym czasowniku zakończonym na „y”.
• Używanie Past Simple tam, gdzie powinien być czas Present Perfect lub Past Continuous.

Typowe określenia

yesterday	wczoraj
last week	w zeszłym tygodniu
last month	w zeszłym miesiącu
last year	w zeszłym roku
last night	zeszłej nocy
a month ago	miesiąc temu
two months ago	dwa miesiące temu
three weeks ago	trzy tygodnie temu
five years ago	pięć lat temu
then	wtedy
when	kiedy

Przykładowa odmiana

Przykładowa odmiana czasownika nieregularnego „to go” – „iść”.
Zdanie twierdzące

I went.	Ja poszedłem/poszłam.
You went.	Ty poszedłeś/poszłaś.
She went.	Ona poszła.
He went.	On poszedł.
It went.	Ono poszło.
We went.	My poszliśmy/poszłyśmy.
You went.	Wy poszliście/poszłyście.
They went.	Oni poszli/One poszły.

Przeczenie

I didn’t go.	Ja nie poszedłem/poszłam.
You didn’t go.	Ty nie poszedłeś/poszłaś.
She didn’t go.	Ona nie poszła.
He didn’t go.	On nie poszedł.
It didn’t go.	Ono nie poszło.
We didn’t go.	My nie poszliśmy/poszłyśmy.
You didn’t go.	Wy nie poszliście/poszłyście.
They didn’t go.	Oni nie poszli/one nie poszły.

Pytanie

Did I go?	Czy ja poszedłem/poszłam?
Did you go?	Czy ty poszedłeś/poszłaś?
Did she go?	Czy ona poszła?
Did he go?	Czy on poszedł?
Did it go?	Czy ono poszło?
Did we go?	Czy my poszliśmy/poszłyśmy?
Did you go?	Czy wy poszliście/poszłyście?
Did they go?	Czy oni poszli/one poszły?